5651 sayili, “internet ortaminda yapilan yayinlarin düzenlenmesi ve bu yayinlar yoluyla islenen suçlarla mücadele edilmesi hakkinda kanun” adi altinda sunulan erisim engellenmesini gerektiren 8 kusurlu hareket bahanesiyle, günümüzde pek çok site hiçbir uyari verilmeksizin kapatilmaktadir.
Bu maddeler arasinda; çocuk pornosu, uyusturucu temini, kumar ve fuhus, Atatürk’e hakaret gibi net ve açik ifadeler olmasinin yani sira “müstehcenlik” “saglik için tehlikeli madde temini” ve “intihara özendirme” gibi kisisel yoruma açik sebepler de bulunmaktadir.Müstehcenligin ne oldugunun yasa çerçevesinde net bir sekilde tanimlanmamasi halinde, bu, o ihbardan bulunan kisinin kisisel müstehcenlik yorumuna bagli olacak ve diger bir kisinin bilgiye ulasma özgürlügünü engelleyecektir.
Gerçek hayatta suç sayilan konularin, internette de suç sayilmasi kaçinilmaz olmakla birlikte, müstehcenlik gibi suç olmayan, üstelik de net bir tanim içermeyen bir tanimlamanin kanunda yer almasi kabul edilebilir degildir.
Bunun yani sira, sakincali içerigin siteden kaldirilmasinin talep edilmesi ya da site yönetiminin uyarilmasi gibi çözümler yerine; bir sakincali sayfa nedeniyle blogger.com, wordpress.com, youtube.com, geocities.com gibi sitelerin toptan kapatilmasi yoluna gidilmesinin ve sitelerin ardi arkasina kapatilmasinin ülkemizi, AB’ye girmek için ugrastigimiz su günlerde bizi dis dünyada düsürdügü konumun yani sira, buralarda sayfa sahibi olanlari magdur durumda birakiyor oldugu ve insan haklari beyannamesinin de 11. ve 19. maddelerine aykirilik teskil ettigi ortadadir.
Beyannamenin 11. maddesine gore kisinin suçu ispatlanincaya kadar suçsuz sayilacagi ilkesi, bu kanundaki gecikmesinde sakinca bulunan durumlarda tedbir amaçli yayin durdurmasi ile çignenmektedir. Yine beyannemenin 11. maddesine gore zanliya adil dava hakki taninmadan suçlu ilan edilememesi gerekliligi de bu kanunla ihlal edilmekte, kendini savunma hakki verilmeksizin siteler kapatilmaktadir.
Yine bu kanun, beyannamenin 19. maddesine gore herkesin sahibi olmasi gereken fikir sahibi olma ve ifade etme hakki, daha da önemlisi kisinin herhangi bir ortamda kisitlama olmaksizin bilgi edinme hakkina karsi çikmaktadir.
Bu kapatmalar insan haklarina aykiri olmalarinin yani sira, bu siteler üzerinden gelir saglayan, bu sitelere reklam veren ya da dijital medyalar üzerinden islerini yürüten is sahipleri ve reklamverenleri de zor durumda birakmakta ve önemli bir sektör olan internet ajanslari ve reklam meslek sahiplerinin önünü kesmekte ve tüketici haklari açisindan da sakincali sonuçlar dogurmaktadir.
Tüm bunlarin yani sira, internet kanunun disinda “kisiye hakaret” gerekçesiyle bir açiklama ya da uyari yapilmaksizin kapatilan pek çok site bulunmaktadir.
Oysa ki “kisilik haklarina saldiri” 5651 sayili internet yasasi çerçevesinde degil, 4721 sayili Medeni Kanun’un 24. maddesi uyarinca degerlendirilmistir. Bu kanun 5651 sayili kanun’dan once, konuyla ilgili baska bi hüküm bulunmadigindan siklikla uygulanmasina ragmen, 5651 sayili Kanun’un yürürlüge girmesi bu olanagi ortadan kaldirmistir. Ve bu Kanun’un “‹çerigin yayindan çikarilmasi ve cevap hakki” basligini tasiyan 9. maddesinde erisim engelleme kavramindan söz edilmemektedir.
Ayni degerdeki iki hukuk kuralinin çatismasi halinde basvurulacak yorum ilkesi; daha sonra çikan kuralin öncekiyle çatismasi halinde sonraki kuralin uygulanmasi gerekliligidir. Bir diger yorum ilkesi ise konuya iliskin özel kural bulunmasi halinde genel kuralin uygulanamamasidir.
Tüm bu nedenlerle “kisilik haklarina saldiri” söz konusu oldugunda dahi uygulama 5651sayili Kanun çerçevesinde yapilmalidir. Dolayisiyla, gazetevatan.com, Richarddawkins.com, turandursun.org gibi sitelerin kapatilmasinda hukuka aykirilik da söz konusudur.
Sonuç olarak, tüm bu kapatmalar gerek bilgi alma özgürlügümüz açisindan, gerek mesleki açidan, gerekse de hukuka aykirilik açisindan demokrasi ve çagdaslik adina kabul edilemez yanlislar içermektedir.
Kapatilan sitelerin önce uyarilmasini, kamuoyunun sitelerin ne sebeplere kapatildigi konusunda bilgilendirilmesini, yasada net sekilde tanimlanmayan gerekçelerin tanimlanmasini, kisisel yorumlara mahal verilmemesini ve illa kapatma gerçeklesecekse sitelerin toptan server üzerinden kapatilmasi yerine sadece sakincali içerigin kaldirilmasi yönünde gerekli düzenlemelerin yapilmasini umuyoruz.
www.sansuresansur.org
